Veiligheid in Beweging
Dit stuk laat zien hoe veiligheid niet wordt gedragen door regels en protocollen maar door cultuur leiderschap en relationele aanwezigheid
samenvatting: Veiligheid mislukt zelden door gebrek aan regels maar omdat cultuur een ander verhaal vertelt. De Uātēs Vortex biedt bestuurders en directies een oefenplaats waar veiligheid cultuur en leiderschap samenvallen als één werkelijkheid.
Veiligheid in Beweging
Introductie
Succesvolle veiligheid vraagt meer dan regels, protocollen en gedragscodes. Zij vraagt om een cultuur die veiligheid draagt, en om leiders die veiligheid belichamen in hun aanwezigheid.
De Uātēs Vortex biedt bestuurders en directies een oefenplaats waarin veiligheid, cultuur en leiderschap niet langer losse werelden zijn, maar één werkelijkheid.
"Veiligheid ontbreekt zelden door een gebrek aan regels – zij mislukt omdat cultuur een ander verhaal vertelt.”
Veiligheid en werkelijkheid
Elke leider kent de ervaring: een zorgvuldig opgesteld veiligheidsbeleid, overtuigende protocollen, gedragscodes die zekerheid beloven – en toch voelen mensen zich niet veiliger. In de onderstroom van aannames, reflexen en relationele dynamieken ligt besloten of veiligheid werkelijk gedragen wordt, of juist een bron van spanning en schijnzekerheid vormt.
Medewerkers voelen onmiddellijk of veiligheid authentiek is of slechts een papieren werkelijkheid. Dáár beslist de cultuur of veiligheid een levend ecosysteem wordt, of een verstikkend systeem van controle.
De Uātēs Vortex gaat dit spanningsveld niet uit de weg. Zij schept een ruimte waarin veiligheid adem krijgt door de kracht van cultuur en leiderschap. Geen strak stappenplan, maar een existentieel leerproces waarin systeem, cultuur en persoonlijk leiderschap samenvallen. Juist in de spanning tussen bovenstroom (regels, protocollen, structuren) en onderstroom (gevoel, beleving, informele patronen) wordt veiligheid concreet.
"Veiligheid zonder relationele bedding is als een helm zonder kinband – aanwezig, maar niet dragend.”
Leiderschap als aanwezigheid
Veiligheid vraagt om leiderschap dat meer is dan toezicht. Het vraagt leiders die veiligheid zichtbaar en voelbaar maken in hun aanwezigheid: hoe zij zich verhouden tot zichzelf, tot anderen en tot het grotere geheel.
Een leider die werkelijk aanwezig is, schept veiligheid. Niet door alles te controleren, maar door vertrouwen te bieden, betekenis te scheppen en eigenaarschap te delen. Het gaat om de moed om ruimte te creëren waarin mensen zich kunnen uitspreken, kwetsbaarheid tonen en verantwoordelijkheid nemen.
Die bedding ontstaat niet vanzelf. Ze vraagt om momenten van vertraging en reflectie. In een wereld die versnelt en versnippert, is vertraging een daad van leiderschap. Alleen wie zichzelf onder ogen durft te zien – de drijfveren, de blinde vlekken, de patronen – kan een ander werkelijk leiden.
Juist in periodes van spanning en onzekerheid wordt duidelijk of leiders bereid zijn het ongemakkelijke gesprek te voeren dat ertoe doet. Daar, in de zone van ongemak, ontstaat geloofwaardigheid en groeit veiligheid als gedeelde ervaring.
**Veiligheid is minder een kwestie van regels, meer een kwestie van relationele aanwezigheid.”*
Cultuur als dragende werkelijkheid
Cultuur wordt vaak gezien als een bijproduct van strategie, structuren of processen. Maar in wezen openbaart cultuur zich als de onzichtbare werkelijkheid die alles draagt: hoe mensen zich tot elkaar verhouden, hoe beslissingen tot stand komen en hoe betekenis wordt gedeeld in het dagelijks handelen.
Een cultuur die werkelijk gedragen wordt, schept bedding. Niet door voorschriften en slogans, maar door gewoontes, symbolen en verhalen die richting geven, vertrouwen bouwen en eigenaarschap versterken. Het is dit vermogen van cultuur om een collectieve taal en ruimte te scheppen dat doorslaggevend is voor de ervaren veiligheid en vitaliteit van organisaties.
Die bedding ontstaat niet vanzelf. Zij vraagt om bewuste aandacht en het vermogen om stil te staan bij wat in de onderstroom leeft. In een omgeving die gericht is op snelheid en resultaat, is het onderzoeken van de culturele logica een daad van volwassen leiderschap. Alleen organisaties die bereid zijn hun overtuigingen, rituelen en stilzwijgende afspraken onder ogen te zien, kunnen werkelijk werken aan veiligheid.
Een cultuur die veiligheid draagt, legitimeert signalen en nodigt uit tot leren en handelen. Een cultuur die veiligheid verstikt, vergroot wantrouwen en vergroot risico’s. Daarom vraagt veiligheid om bewuste aandacht voor de onderstroom.
“Veiligheid ontstaat niet door regels te schrijven, maar door patronen te herschrijven.”
De kracht van intensiteit: doorbraak in 48 uur
Naast meerjarige programma’s is er soms behoefte aan een katalysator. De Uātēs Vortex 2-daagse retraite is zo’n intensieve interventie.
Binnen twee dagen wordt energie losgemaakt, worden onderhuidse patronen zichtbaar en krijgt de cultuur van veiligheid een nieuwe bedding. De intensiteit van het samenzijn maakt dat formele rollen vervagen, dat twijfel en hoop gedeeld worden, en dat kwetsbaarheid zichtbaar mag zijn.
In deze setting spiegelen leiders elkaar in persoonlijke verhalen en collectieve dilemma’s. Het gaat voorbij de managementagenda’s en KPI’s; het gaat om wie men werkelijk is en welke bestemming men gezamenlijk wil dienen. Rituelen verankeren betekenis. Stilte krijgt net zoveel gewicht als woorden.
Het effect is vaak een doorbraak die voelbaar blijft in het DNA van de organisatie: een nieuw gesprek, een gedeeld narratief, een besluit dat niet langer uitgesteld wordt.
Twee etmalen intensiteit brengen meer veiligheid dan jaren van vergaderingen.”
Voorbereiding van de Vortex
De Vortex begint niet op de dag zelf, maar in de voorbereiding. Het is een innerlijk en collectief proces waarin bestuurders en directies zich gereedmaken om de oefenplaats werkelijk te betreden. De Vortex werkt alleen wanneer deelnemers bereid zijn vertraging toe te laten, patronen onder ogen te zien en het ongemak niet te vermijden.
Voorafgaand wordt helder gemaakt welke vragen en thema’s centraal staan. Deelnemers onderzoeken hun persoonlijke drijfveren en verwachtingen, en reflecteren op wat ze meebrengen aan overtuigingen en aannames. Ook wordt gekeken naar de onderlinge relaties: welke spanningen of stilzwijgende afspraken spelen al mee?
Naast deze inhoudelijke voorbereiding vraagt de Vortex om praktische zorgvuldigheid: het reserveren van tijd en ruimte, het informeren van teams, en het scheppen van een ritme dat maakt dat men niet gehaast arriveert. Stilte en reflectie krijgen ook in de voorbereiding een plaats: een korte persoonlijke notitie, een gesprek met een vertrouweling of een wandeling in de natuur kunnen al bedding scheppen.
Wie zich zo voorbereidt, stapt de Vortex niet binnen als toeschouwer, maar als deelnemer. Klaar om zich te laten spiegelen, te verdiepen en mee te bouwen aan een gezamenlijke doorbraak.
Tijdens de ontmoeting: van regels naar relaties
De Vortex ontvouwt zich in een zorgvuldig opgebouwd ritme van vijf dagdelen: Ochtend – Aankomen en openen * o Een veilige ruimte scheppen * o De as-is van veiligheid onderzoeken: zichtbaar én onzichtbaar * o Dominante patronen verkennen Middag – De onderstroom ontmoeten * o Systemische werkvormen en dialogen * o Spanningsvelden en paradoxen van veiligheid zichtbaar maken * o Confronterende spiegels: wat vraagt erkenning? Avond – De existentiële laag * o Verdieping in persoonlijke drijfveren en collectieve betekenis * o Dialoog over vertrouwen, moed en verantwoordelijkheid * o Stilte, ritueel en symboliek Ochtend – Verbeelden van de to-be * o Veiligheid als collectieve prestatie verbeelden * o Nieuw gedrag en interacties oefenen * o Contouren voor een gezamenlijke beweging ontwikkelen Middag – Van verlangen naar ontwerp * o Inzichten concretiseren in procesontwerp * o Veiligheid verbinden met strategie en cultuur * o Formuleren van gedeelde intenties en vervolgstappen
⠀
Systemische bedding
Veiligheid vraagt om bedding op meerdere niveaus:
Individueel: leiders worden zich bewust van hun invloed, reflecteren op hun drijfveren en ontwikkelen een innerlijk kompas.
Collectief: teams leren de dynamieken die hen versterken én belemmeren herkennen, bouwen vertrouwen op en nemen gedeelde verantwoordelijkheid.
Systeem: de bredere patronen van cultuur, structuur en macht worden zichtbaar en bespreekbaar, zodat ruimte ontstaat voor duurzame verandering.
⠀ Deze gelaagdheid is kenmerkend voor de Uātēs Vortex. Zij verbindt persoonlijke ontwikkeling met organisatiedynamiek en strategische koers. We putten daarbij uit organisatieontwikkeling, systeemdenken, psychodynamiek en ervaringsleren. Het resultaat is een bedding waarin leiderschap niet slechts individueel, maar collectief wordt gedragen.
"Psychologische veiligheid verandert niet door woorden, maar door het herordenen van de onderlinge relaties en patronen die haar dragen.”
Reflective Action Circles
De kracht van de Vortex ontvouwt zich niet in één moment, maar in de manier waarop inzichten doorwerken in het dagelijkse leiderschap. Om die beweging te versterken ontwikkelde Uātēs de Reflective Action Circles – een intensieve vervolginterventie die leiders bij het nekvel grijpt.
In deze Circles worden de kracht van intervisie en action learning samengebracht:
Spiegelen en verdiepen – leiders delen hun ervaringen, dilemma’s en doorbraken in een veilige maar scherpe setting. Ze spiegelen elkaar, scherpen hun reflectie aan en leren complexe vraagstukken vanuit meerdere perspectieven te benaderen.
⠀ Handelen en verankeren – concrete uitdagingen uit de eigen praktijk worden onderzocht en omgezet in handelingsalternatieven. Reflectie voedt het handelen, en handelen voedt nieuwe reflectie.
⠀⠀ De Reflective Action Circles zijn geen losse bijeenkomsten, maar een cyclisch proces waarin inzicht en actie elkaar voortdurend versterken. Zo krijgt de Vortex blijvende bedding en wordt leiderschap duurzaam verankerd in de cultuur van de organisatie.
Digitale doorwerking
Een doorbraakmoment is waardevol, maar zonder opvolging vervliegt de energie. Daarom biedt Uātēs naast fysieke ontmoetingen ook een digitale bedding. Het uātēs lux platform met AI engine, maakt leren en reflecteren continu beschikbaar.
Leiders en teams hebben daarmee blijvend toegang tot theorie, werkvormen en reflecties. Maar belangrijker: ze kunnen in realtime vraagstukken toetsen, dilemma’s delen en zich laten spiegelen. Zo ontstaat een voortdurend leerproces dat de praktijk telkens opnieuw voedt.
In de digitale bedding wordt zichtbaar dat leiderschap niet incidenteel is, maar een dagelijkse praktijk. Technologie is geen vervanging van menselijke ontmoeting, maar een verlengstuk ervan – een geheugen, een spiegel en een katalysator.
Wie veiligheid voedt als continu proces, voorkomt dat regels en cultuur uit elkaar groeien.”
De belofte van Uātēs
Wat Uātēs biedt, is geen gemakkelijke route. Het vraagt moed om stil te staan, het ongemakkelijke gesprek te voeren en patronen onder ogen te zien. Maar het is een betekenisvolle route: een weg waarin veiligheid en leiderschap elkaar ontmoeten en versterken.
Onze programma’s zijn liefdevol en scherp, menselijk en professioneel, systemisch en spiegelend. We werken met leiders en teams die bereid zijn geraakt te worden en die willen onderzoeken wat veiligheid werkelijk vraagt.
Het resultaat is een leiderschap dat veiligheid belichaamt, een cultuur die uitnodigt tot vertrouwen, en een organisatie die veiligheid niet alleen bewaakt, maar belichaamt.
Organisaties die veiligheid reduceren tot regels, verliezen de essentie: vertrouwen.”
De Vortex als oefenplaats
De Uātēs Vortex is geen model, maar een oefenplaats. Het is de plek waar regels en relaties elkaar ontmoeten, waar spanning niet vermeden maar benut wordt, en waar veiligheid belichaamd wordt als aanwezigheid.
Voor directies en bestuurders betekent dit: * • Vertragen in een wereld die versnelt * • Zichtbaar maken wat in de onderstroom leeft * • Veiligheid niet alleen beheren, maar belichamen * • Veiligheid erkennen als relationele drager van succes
⠀ Wie de Vortex instapt, ontdekt dat veiligheid geen papieren werkelijkheid is, maar een gedeelde ervaring. Dat leiderschap geen rol is, maar aanwezigheid. En dat organisaties die veiligheid verankeren, veerkrachtig genoeg zijn om niet alleen te beschermen, maar ook ruimte te scheppen om te groeien.
In onze aanpak sluiten we aan op uw relevante en unieke context, thema’s en actuele uitdagingen. Wij leveren altijd maatwerk. Geen vortex is hetzelfde. Elke vortex is uiteindelijk een unieke ervaring dienend aan uw vraagstukken.
Wilt u een keer kennismaken?
Wij komen graag langs om samen te kijken wat er speelt en wat bij u vraagstuk past.
Neem contact op met: René de Baaij, 06 41 924 275, ~renedebaaij@uates.nl~ Koen de Snoo, 06 52 595 501, ~koendesnoo@uates.nl~
Of kijk op:
