Leiderschap en cultuur als drager van strategie
Dit stuk laat zien hoe strategie niet faalt door gebrek aan visie maar omdat cultuur een ander verhaal vertelt. De Vortex verbindt strategie cultuur en leiderschap tot één werkelijkheid.
samenvatting: Strategie mislukt zelden door een gebrek aan visie maar omdat cultuur een ander verhaal vertelt. De Vortex biedt bestuurders en directies een oefenplaats waarin leiderschap cultuur en strategie samenvallen.
Leiderschap en cultuur als drager van strategie
Introductie
Succesvolle strategie vraagt meer dan scherpe analyses en overtuigende plannen. Zij vraagt een cultuur die de koers draagt, en leiders die hun aanwezigheid belichamen.
De Uātēs Vortex biedt bestuurders en directies een oefenplaats waarin strategie, cultuur en leiderschap niet langer losse werelden zijn, maar één werkelijkheid.
“Strategie mislukt zelden door een gebrek aan visie – zij mislukt omdat cultuur een ander verhaal vertelt.”
Strategie en werkelijkheid Elke bestuurder kent de ervaring: een strategie die met zorg is ontworpen, stevig onderbouwd en overtuigend gepresenteerd, maar die in de praktijk niet tot leven komt. Niet omdat de inhoud onjuist is, maar omdat de organisatiecultuur een ander verhaal vertelt.
In de onderstroom van gewoontes, impliciete overtuigingen en relationele patronen ligt besloten of een koers wordt omarmd of juist vertraagd. Medewerkers voelen onmiddellijk of een boodschap authentiek is of slechts een papieren werkelijkheid. Hier, in dit spanningsveld, beslist de cultuur of strategie vleugels krijgt of een stille dood sterft.
De Uātēs Vortex gaat dit spanningsveld niet uit de weg. Zij schept een ruimte waarin strategie adem krijgt door de kracht van cultuur en leiderschap. Geen strak stappenplan of lineaire transitie, maar een intensief leerproces waarin systeem, cultuur en persoonlijk leiderschap samenvallen. Juist in de botsing tussen bovenstroom (structuur, plannen, doelen) en onderstroom (relaties, emoties, impliciete logica) ontstaat een nieuwe werkelijkheid.
“Strategie zonder culturele bedding is als zaad dat op steen valt – scherp gedefinieerd, maar zonder voedingsbodem steriel en kortstondig.”
Leiderschap als aanwezigheid
Leiderschap wordt vaak geassocieerd met competenties, stijlen of instrumenten. Maar wezenlijk leiderschap openbaart zich als een vorm van aanwezigheid: hoe een leider zich verhoudt tot zichzelf, tot anderen en tot het grotere geheel.
Een leider die werkelijk aanwezig is, schept ruimte. Niet door alles te weten of te controleren, maar door richting te geven, betekenis te scheppen en eigenaarschap te delen. Het gaat om het vermogen bedding te creëren waarin mensen zichzelf kunnen overstijgen en verantwoordelijkheid nemen.
Die bedding ontstaat niet vanzelf. Ze vraagt om momenten van vertraging en reflectie. In een wereld die versnelt en versnippert, is vertraging een daad van leiderschap. Alleen wie zichzelf onder ogen durft te zien – de drijfveren, de blinde vlekken, de patronen – kan een ander werkelijk leiden.
Juist in periodes van spanning en onzekerheid wordt zichtbaar of leiders de moed hebben het ongemakkelijke niet te vermijden, maar het gesprek aan te gaan dat ertoe doet. Daar, in de zone van ongemak, ontstaat de geloofwaardigheid die strategie en cultuur met elkaar verbindt.
“Leiderschap is minder een kwestie van handelen, meer een kwestie van zijn.”
Cultuur als dragende werkelijkheid
Cultuur wordt vaak gezien als een bijproduct van strategie, structuren of processen. Maar in wezen openbaart cultuur zich als de onzichtbare werkelijkheid die alles draagt: hoe mensen zich tot elkaar verhouden, hoe beslissingen tot stand komen en hoe betekenis wordt gedeeld in het dagelijks handelen.
Een cultuur die werkelijk gedragen wordt, schept bedding. Niet door voorschriften en slogans, maar door gewoontes, symbolen en verhalen die richting geven, vertrouwen bouwen en eigenaarschap versterken. Het is dit vermogen van cultuur om een collectieve taal en ruimte te scheppen, dat doorslaggevend is voor de wendbaarheid en vitaliteit van organisaties.
Die bedding ontstaat niet vanzelf. Zij vraagt om bewuste aandacht en het vermogen om stil te staan bij wat in de onderstroom leeft. In een omgeving die gericht is op snelheid en resultaat, is het onderzoeken van de culturele logica een daad van volwassen leiderschap. Alleen organisaties die bereid zijn hun overtuigingen, rituelen en stilzwijgende afspraken onder ogen te zien, kunnen werkelijk veranderen.
Juist in periodes van crisis, spanning of disruptie wordt zichtbaar of de cultuur uitnodigt tot leren en samen handelen, of juist verstijft en terugvalt in controle en wantrouwen. Daar, in de zone van ongemak, wordt duidelijk of cultuur een blok aan het been is of een bron van veerkracht.
”Cultuur is minder een kwestie van woorden, meer een kwestie van gewoontes die elke dag opnieuw de strategie waarmaken – of saboteren.
De kracht van intensiteit: doorbraak in 48 uur
Naast meerjarige ontwikkeltrajecten is er soms behoefte aan een katalysator: een interventie die in korte tijd een verschuiving veroorzaakt. De Uātēs Vortex 2-daagse retraite is zo’n katalysator.
Binnen twee dagen wordt energie losgemaakt, worden onderhuidse patronen zichtbaar en krijgt de toekomst een gedeelde contour. De intensiteit van het samenzijn maakt dat formele rollen vervagen en dat kwetsbaarheid, twijfel en hoop de ruimte krijgen.
In deze setting spiegelen leiders elkaar in persoonlijke verhalen en collectieve dilemma’s. Het gaat voorbij de managementagenda’s en KPI’s; het gaat om wie men werkelijk is en welke bestemming men gezamenlijk wil dienen. Rituelen verankeren betekenis. Stilte krijgt net zoveel gewicht als woorden.
Het effect is vaak een doorbraak die voelbaar blijft in het DNA van de organisatie: een nieuw gesprek, een gedeeld narratief, een besluit dat niet langer uitgesteld wordt.
“Een retraite in twee etmalen kan meer losmaken dan een jaar van vergaderingen. Intensiteit is geen luxe, maar een hefboom.”
Voorbereiding van de Vortex
De Vortex begint niet op de dag zelf, maar in de voorbereiding. Het is een innerlijk en collectief proces waarin bestuurders en directies zich gereedmaken om de oefenplaats werkelijk te betreden. De Vortex werkt alleen wanneer deelnemers bereid zijn vertraging toe te laten, patronen onder ogen te zien en het ongemak niet te vermijden.
Voorafgaand wordt helder gemaakt welke vragen en thema’s centraal staan. Deelnemers onderzoeken hun persoonlijke drijfveren en verwachtingen, en reflecteren op wat ze meebrengen aan overtuigingen en aannames. Ook wordt gekeken naar de onderlinge relaties: welke spanningen of stilzwijgende afspraken spelen al mee?
Naast deze inhoudelijke voorbereiding vraagt de Vortex om praktische zorgvuldigheid: het reserveren van tijd en ruimte, het informeren van teams, en het scheppen van een ritme dat maakt dat men niet gehaast arriveert. Stilte en reflectie krijgen ook in de voorbereiding een plaats: een korte persoonlijke notitie, een gesprek met een vertrouweling of een wandeling in de natuur kunnen al bedding scheppen.
Wie zich zo voorbereidt, stapt de Vortex niet binnen als toeschouwer, maar als deelnemer. Klaar om zich te laten spiegelen, te verdiepen en mee te bouwen aan een gezamenlijke doorbraak.
Tijdens de ontmoeting: van reflectie naar belichaming
De Vortex ontvouwt zich in een zorgvuldig opgebouwd ritme van vijf dagdelen.
Ochtend – Aankomen en openen
* o Creëren van een veilige en open ruimte
* o Verkennen van de as-is: de huidige werkelijkheid, zichtbaar én onzichtbaar
* o Eerste verkenning van dominante patronen
Middag – De onderstroom ontmoeten
* o Systemische werkvormen (zoals opstellingen of dynamische analyse)
* o Verkennen van relationele en culturele spanningsvelden
* o Confronterende spiegels: wat wil gezien worden?
Avond – De existentiële laag
* o Vertragen en verdiepen in persoonlijke drijfveren en collectieve betekenis
* o Dialoog over waarheid, verantwoordelijkheid, moed en liefde
* o Ruimte voor stilte, ritueel en symboliek
Ochtend – Verbeelden van de to-be
* o Gezamenlijk verkennen van wat naar vorm en leven verlangt
* o Oefenen met nieuw gedrag, taal en interactie
Ontwikkelen van een eerste contour voor een gezamenlijke beweging
Middag – Van verlangen naar ontwerp * o Concretiseren van de inzichten in een actiegericht procesontwerp * o Verbinden van strategie en cultuur: hoe krijgt dit handen en voeten? * o Formuleren van een gedeelde intentie en eerste vervolgstappen
⠀
Systemische en strategische bedding
Verandering vraagt om meer dan goede intenties. Ze vraagt om bedding op meerdere niveaus:
Individueel: leiders worden zich bewust van hun invloed, reflecteren op hun drijfveren en ontwikkelen een innerlijk kompas.
Collectief: teams leren de dynamieken die hen versterken én belemmeren herkennen, bouwen vertrouwen op en nemen gedeelde verantwoordelijkheid.
Systeem: de bredere patronen van cultuur, structuur en macht worden zichtbaar en bespreekbaar, zodat ruimte ontstaat voor duurzame verandering.
⠀ Deze gelaagdheid is kenmerkend voor de Uātēs Vortex. Zij verbindt persoonlijke ontwikkeling met organisatiedynamiek en strategische koers. We putten daarbij uit organisatieontwikkeling, systeemdenken, psychodynamiek en ervaringsleren. Het resultaat is een bedding waarin leiderschap niet slechts individueel, maar collectief wordt gedragen.
“Cultuur verandert niet door woorden, maar door het herordenen van de onderlinge relaties en patronen die haar dragen.”
Reflective Action Circles
De kracht van de Vortex ontvouwt zich niet in één moment, maar in de manier waarop inzichten doorwerken in het dagelijkse leiderschap. Om die beweging te versterken ontwikkelde Uātēs de Reflective Action Circles – een intensieve vervolginterventie die leiders bij het nekvel grijpt.
In deze Reflective Action Circles worden de kracht van intervisie en action learning samengebracht:
Spiegelen en verdiepen – leiders delen hun ervaringen, dilemma’s en doorbraken in een veilige maar scherpe setting. Ze spiegelen elkaar, scherpen hun reflectie aan en leren complexe vraagstukken vanuit meerdere perspectieven te benaderen.
⠀ Handelen en verankeren – concrete uitdagingen uit de eigen praktijk worden onderzocht en omgezet in handelingsalternatieven. Reflectie voedt het handelen, en handelen voedt nieuwe reflectie.
⠀⠀ De Reflective Action Circles zijn geen losse bijeenkomsten, maar een cyclisch proces waarin inzicht en actie elkaar voortdurend versterken. Zo krijgt de Vortex blijvende bedding en wordt leiderschap duurzaam verankerd in de cultuur van de organisatie.
Digitale doorwerking
Een doorbraakmoment is waardevol, maar zonder opvolging vervliegt de energie. Daarom biedt Uātēs naast fysieke ontmoetingen ook een digitale bedding. Het uātēs lux platform met AI engine, maakt leren en reflecteren continu beschikbaar.
Leiders en teams hebben daarmee blijvend toegang tot theorie, werkvormen en reflecties. Maar belangrijker: ze kunnen in realtime vraagstukken toetsen, dilemma’s delen en zich laten spiegelen. Zo ontstaat een voortdurend leerproces dat de praktijk telkens opnieuw voedt.
In de digitale bedding wordt zichtbaar dat leiderschap niet incidenteel is, maar een dagelijkse praktijk. Technologie is geen vervanging van menselijke ontmoeting, maar een verlengstuk ervan – een geheugen, een spiegel en een katalysator.
“Wie leren en veranderen tot een continu proces maakt, voorkomt dat strategie en cultuur opnieuw uit elkaar groeien.”
De belofte van Uātēs
Wat Uātēs biedt, is geen gemakkelijke route. Het vraagt moed om stil te staan, het ongemakkelijke gesprek aan te gaan en patronen onder ogen te zien. Maar het is een betekenisvolle route: een weg waarin leiderschap en cultuur elkaar ontmoeten, waarin strategie niet op papier blijft maar belichaamd wordt.
Onze programma’s zijn tegelijk liefdevol en scherp, spiegelend en systemisch, professioneel en menselijk. We werken met leiders en teams die bereid zijn zich te laten raken en onderzoeken wat deze tijd werkelijk van hen vraagt.
Het resultaat is een leiderschap dat niet alleen richting wijst, maar bedding schept. Een cultuur die niet tegenwerkt, maar uitnodigt. Een organisatie die niet slechts reageert op de wereld, maar haar mede vormgeeft vanuit bron en bestemming.
“Organisaties die hun cultuur niet serieus nemen, verliezen op termijn hun strategie.”
Tot slot: De Vortex als oefenplaats
De Uātēs Vortex is geen model, maar een oefenplaats. Het is een dynamische ruimte waar bovenstroom en onderstroom elkaar ontmoeten, waar spanning niet vermeden, maar benut wordt, waar leiderschap zichtbaar wordt als aanwezigheid.
Voor directies en bestuurders betekent dit: 1. • Durven vertragen in een wereld die versnelt. 2. • Zichtbaar maken wat in de onderstroom leeft. 3. • Strategie niet alleen ontwerpen, maar ook belichamen. 4. • Cultuur niet beschouwen als zachte randvoorwaarde, maar als harde drager van succes.
⠀ Wie de Vortex instapt, ontdekt dat strategie en cultuur geen tegenpolen zijn, maar partners. Dat leiderschap geen rol is, maar een manier van aanwezig zijn. En dat organisaties die deze bedding durven scheppen, veerkrachtig genoeg zijn om niet alleen te overleven, maar de toekomst mede vorm te geven.
In onze aanpak sluiten we aan op uw relevante en unieke context, thema’s en actuele uitdagingen. Wij leveren altijd maatwerk. Geen vortex is hetzelfde. Elke vortex is uiteindelijk een unieke ervaring dienend aan uw vraagstukken.
